अँटी एजिंग आणि होमिओपॅथी / Anti Aging and Homoeopathy
By Dr. Ajay HanmaneSeptember 16, 2025 Allergic Disorders Anxiety Cancer Female Problems General Information Geriatric Problems Hair Loss Homeopathic and Cure Mental Health Mental Health Psychiatry Sexual Problems Skin & Cosmatology Sleep Disorders
अँटी एजिंग आणि होमिओपॅथी
आपण चिरतरुण दिसावं म्हणून माणसाची विशेषतः स्त्रियांची चाललेली उरस्फोड आणि त्यासाठी उपलब्ध असलेल्या साधनांचा बाजार पाहिला तर एलिझाबेथ बाथोरीची कहाणी सुद्धा खरी वाटू लागते…..
ती साबणाची जाहिरात आठवते का ?….
तरुण पुरुषांना भुरळ पाडणारी त्यातली स्त्री “एका मुलीची आई असूनही “ कशी तरुण दिसते आहे, हे त्यात आपल्या मनावर ठसवलं जातं. निरनिराळ्या माध्यमातुन आढळणाऱ्या जाहिराती स्त्रियांवर अशा कुणा ‘ परफेक्ट ‘ दिसणाऱ्या स्त्रीची स्वप्नवत छबी ठसवत राहतात. या जाहिरातींचा ‘साईड इफेक्ट ‘ असा होतो की, अशा असाध्य सौंदर्यांच्या मृगजळामागे स्त्रिया आंधळेपणाने धावू लागतात. हे मृगजळ असतं, कधी कमनीय बांध्यांचं, कधी चमकदार केसांचं, कधी डागविरहित झळझळीत त्वचेचं, तर कधी वयावर मात करणाऱ्या सौंदर्याचं.
या जाहिराती समाज मनावर परिणाम करतात यात वाद नाहीच. पण मुळात स्त्रीच हे असे चित्रण करावं असं माध्यमांना सुचत कुठून ? समाजच त्यांना सुचवत नाही का ?…..
आणखी, एका परिचित लग्नातलं चित्र – नवरी सोन्याच्या पावलांनी माप ओलांडून सासरी येते. लक्ष्मीपूजन थाटामाटात साजरा होतं. आग्रह झाल्यावर ती नवी नवरी कोण्या मावशी-काकूंनी शिकवलेला उखाणा घेते –
“सामर्थ्य हे पुरुषांचे सौंदर्य, सौंदर्य हे स्त्रीच सामर्थ्य, अमुकतमुकचं नाव घेते लक्ष्मीपूजनाच्या प्रत्यर्थ.”
बाईच्या दिसण्याचं केवढं उदात्तीकरण आपण केलं आहे, हे या साध्या उखाण्यावरूनसुद्धा लक्षात येतं.
आपला समाज स्त्रीच स्त्रीत्व तिच्या दिसण्याशी, सौंदर्याशी, कमनीय बांध्याशी जोडत आला आहे. त्यामुळे स्त्रीला सतत चांगलं दिसत राहण्याचं, तरुण दिसत राहण्याचं अनामिक दडपण सोसावं लागतं. हा तिच्यावर टाकला गेलेला ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक बोजा आहे.
ती अधिक हवीहवीशी वाटायला हवी असेल तर तिने सुंदर दिसलं पाहिजे, हा एक अलिखित नियम होऊन बसला आहे . सौंदर्य ही तर अशी गोष्ट आहे, जी कायमस्वरूपी टिकत नाही. वय वाढतं, केसं पिकतात, चेहऱ्यावर सुरकुत्या येऊ लागतात, तसं स्त्रीला आपण आपलं स्त्रीत्व हरवू लागलो आहोत अशी जाणीव होऊ लागते आणि मग सुरू होते एक केविलवाणी धडपड …… वयाशी, सरत्या काळाशी लावलेली एक दमविणारी शर्यत. तरुण दिसण्यासाठीची धडपड, उरस्फोड !
सौंदर्यप्रसाधनांची निर्मिती करणाऱ्या एका कंपनीने 30 वर्षाहून जास्त वय असलेल्या 2000 स्त्रीयांच्या सर्वेक्षणात असं आढळून आलं की, 66% स्त्रियांना, ‘वय वाढल्यामुळे आपण पुरुषांना आकर्षक वाटत नाही’ असं त्यांना वाटत होतं, तर 25% स्त्रियांनी, ‘वय वाढल्याने आपण वाईट दिसतो आहोत’ असं वाटून कित्येक कार्यक्रमांचे आमंत्रण नाकारले होते. या सर्वेक्षणावरून स्त्रीवर तरुण दिसण्याचे किती दडपण येतं हे पुरेसं बोलकं आहे.
चाळीशीत पदार्पण करणारे स्त्रियांच्या डोक्यात एक अफाट गोंधळ उडालेला असतो. एकीकडे या वयातच अनेक जणींना त्यांचं स्वत्व सापडू लागलेलं असतं. मुलाबाळांच्या, संसाराच्या जबाबदाऱ्यातून मोकळ्या होत. त्या स्वतःसाठी वेळ काढू लागलेल्या असतात. आपल्या कामात अधिक झोकून देऊ शकत असतात. उत्तम आत्मविश्वास त्यांनी कमावलेला असतो. शहाणपण आलेला असतं.
तर दुसरीकडे वय वाढल्याने आपण सुंदर दिसत नाही. आपलं स्त्रीत्व ओसरूलागल्यामुळे आपण काही कामाचे उरलेलो नाही असेही त्यातल्या अनेक जणींना वाटू लागतं.
एकीकडे अत्यंत आश्वस्त वाटत असताना दुसरीकडे चेहऱ्यावरच्या सुरकुत्या, केसातली रुपेरी छटा तिला भिववत असते. आपल्यातल्या तरुण स्त्रीशी तिने चांगलं अस्तित्व बांधून घातलेला असतं.
आरशात दिसणाऱ्या आपल्या फक्त प्रतिबिंबाचा मनातल्या अस्तित्वाशी मेळ बसत नाही. मग सुरू होतो तरुण दिसण्याच्या मृगजळाचा पाठलाग……
स्त्रीच्या मनातील ही असुरक्षितता मग बाजारपेठनं हेरली नसती तर नवलच.
केस काळे करणाऱ्या, चेहऱ्यावरच्या सुरकुत्या आणि डोळ्याखालचे ‘कावळ्याचे पाय ‘ कमी करणाऱ्या प्रसाधनांच्या जाहिरातींचा मारा स्त्रीवर सुरू होतो.
ती तिच्याही नकळत त्याला बळी पडते. अगदी विशीमधली तरुणी तरी सौंदर्यप्रसाधन खरेदी करायला गेली तरी ” वय वाढण्याच्या खुणा वेळीच थोपविण्यासाठी ही – ही प्रसाधन वापरणं सुरू करा ‘, असा अनाहूत सल्ला दिला जातो. काही कळत नसताना पाहिलं “अँटी एजिंग क्रीम” ती विशीतच खरेदी करते आणि हा प्रवास सुरू होतो.
आपलं वय वाढतं म्हणजे नक्की होतं तरी काय ?
आपल्या गुणसूत्रांच्या टोकापाशी ‘डीएनए’ ची एक संरक्षक टोपी असते. तिला म्हणतात ‘टेलोमिअर्स’. बुटांच्या लेसच्या टोकावर जसं प्लास्टिकचं छोटं आवरण असतं, तसं ‘टेलोमिअर ‘ हे गुणसूत्रांच्या टोकावर घातलेले संरक्षक आवरण आहे. आपल्या शरीरातल्या पेशी जेवढ्या वेळा विभाजित होतात, त्या दरवेळी पेशी मधल्या गुणसूत्रांची लांबी थोडी कमी होत असते. ‘टेलोमिअर’ स्वतःची लांबी कमी होऊ देतं आणि गुणसूत्रांचं संरक्षण करतं.
जसजसं व्यक्तींचे वय वाढू लागतं, तसतशी ‘टेलोमिअर’ची लांबी कमी-कमी होऊ लागते. ‘टेलोमिअर्स’ एका मर्यादे पलीकडे लहान झाले, तर पेशींचे विभाजन होऊ शकत नाही आणि शरीराचा प्रवास वार्धक्याकडे होऊ लागतो. या वार्धक्याचा शरीरातल्या प्रत्येक भागावर, प्रत्येक अवयवावर परिणाम होणारचं असतो. मग ते अंतर्गत अवयव असोत किंवा त्वचा, केस यांसारखे दृष्टीला पडणारे भाग.
मनाला खुपू लागतात ते बाहेर रूपातले बदल. त्वचेमधलं ‘कोलॅजिन ‘ आणि ‘इलॅस्टीन ‘ जसजसं कमी होऊ लागतं तशी त्वचेची तन्यता कमी होऊ लागते आणि त्यामुळे सुरकुत्या पडायला लागतात. त्वचेवरील तुकतुकी कमी होऊ लागते. त्वचा निस्तेज दिसू लागते. डोळ्याखालची त्वचा ओघगळून पिशवी सारखी दिसायला लागते. हे परिणाम डोळ्यांना लगेच दिसतात आणि अस्वस्थ करू लागतात तेही विशेषतः स्त्रियांना! वेड्यापिश्या झालेल्या ययातीसारखा तारुण्याचा शोध सुरू होतो.
मग एखादी स्त्री वेदनांदायक सौंदर्य शस्त्रक्रिया स्वतःवर करून घेऊ लागते. भल्या मोठ्या ‘ स्किन केअर रुटीन’ मध्ये वेळ घालवू लागते. वय तरुण भासेल अशा तऱ्हेच्या कपड्यात आपलं बदलू लागलेले शरीर अक्षरशः कोंबू लागते.
पोक्त दिसू नये म्हणून स्त्रिया काय काय म्हणून करत नाहीत ? फार भुवया उंचावल्या तर कपाळावरच्या सुरकुत्या दिसतील, फार डोळे बारीक केले तर डोळ्यांच्या बाजूला ‘कावळ्याच्या पायांसारखा रेखा दिसतील ‘, आणि फार हसलं तर ओठांच्या बाजूला ‘स्माईल लाईन ‘ दिसतील, अशी या भीतीने स्वतःला पुरेसं अभिव्यक्त न करणाऱ्या कितीतरी बायका आहेत.
याशिवाय निरनिराळी वयरोधक उत्पादनं आणि उपचार यांचा बाजारात जणू महापूर आलेला आहे. आणि स्त्रिया या महापुरात जणू वाहवत गेल्या आहेत.
आधुनिक उपचार पद्धतीत हे दोन प्रकारचे उपचार आहेत. अंतर्गत उपचार आणि बाह्य उपचार.
अंतर्गत उपचारात समावेश आहे पोटातून घेण्याच्या औषधांचा आणि इंजेक्शनचा. यात ग्रोथ हार्मोन्स, इस्ट्रोजेन, प्रोजेस्टेरॉन, मेलॅटोनिन, अँटिऑक्सिडंट, विटामिन सी ,रिझल्ट रेझव्हेंटेराॅल, स्टेरॉईडस यांचा समावेश आहे. ही उत्पादनं काही प्रमाणात वार्धक्याच्या खुणा पुढे ढकलू शकतात, पण जोपर्यंत ‘टेलोमिअर्स ‘चं लहान होणं थांबवता येत नाही तोपर्यंत ही उत्पादन काही करू शकणार नाहीत.
होमिओपॅथिक औषधं ‘टेलोमीअर्स ‘ वर काम करून वार्धक्याच्या खुणा पुढे ढकलण्यास मदत करतात.
बाह्य उपचार दोन प्रकारचे आहेत.
- चेहऱ्यावर लावण्याची उत्पादने आणि
- चेहऱ्यावर देण्याची इंजेक्शन्स.
भारतात या वयरोधक उत्पादनांची बाजारपेठ तुफान वेगाने वाढत आहे. वयरोधक उत्पादनांची जी उलाढाल होते आहे त्यातील 80% उत्पादनं स्त्रिया खरेदी करतात. ती वापरणाऱ्या पुरुषांचे प्रमाण केवळ 20% आहे. ही उत्पादन आहे तरी कोणती ? त्यात त्वचेवर लावण्याची निरनिराळी उत्पादनं आहेतच, पण त्याचबरोबर केसांना लावण्याची उत्पादनं आणि इतर सौंदर्य प्रसाधन देखील आहेत.
अँटी एजिंग फिश क्लींन्झर्स, अँटी एजिंग सिरम्स, क्रीम्स, यांचा यात प्रामुख्याने समावेश आहे. ‘रेटिनॉल’, ‘एएएच’, ‘बीएचए’, हायल्युराॅनिक ॲसिड, व्हिटामिन सी, नियासीनामाइड, पेप्टाइडस्, सिरामाईड्स हे या उत्पादकांतनातले प्रमुख घटक आहेत.
या प्रसाधनांशिवाय आता प्रसिद्ध होऊ लागले आहेत, ते चेहऱ्यावर करण्याची काही उपचार जे उपचार दोन प्रकारचे आहेत.
इंजेक्शन देऊन करण्याचे आणि इंजेक्शन न देता करण्याचे.
या इंजेक्टेबल मध्ये प्रामुख्याने समावेश आहे तो ‘ बोट्युलिनम टॉक्सिन ‘ ज्याला सामान्यतः ‘बोटॉक्स ‘ म्हणून ओळखलं जातं. त्यात ‘ क्लॉस्ट्रीडियम बोट्युलिनम ‘ नावाच्या जिवाणू तयार होणार हे ‘न्यूरोटॉक्सिन’ जगातल्या अत्यंत विषारी पदार्थांपैकी एक आहे. त्याला ‘मॅजिक पॉयझन’ असे म्हणतात.
पण वयरोधक उपचारात त्याचा उपयोग कापाळ आणि गळ्यावरच्या आठ्यांच्या जागी पडणाऱ्या रेषा किंवा डोळ्यांच्या आणि ओठांच्या बाजूच्या हास्य रेषांच्या जागी दिसणाऱ्या सुरकुत्या घालवण्यासाठी केला जातो. हा परिणाम काही महिने टिकतो.
शिवाय दुसरा उपाय म्हणजे ‘ डर्मल फीलर्सची ‘ इंजेक्शन आहे हे फिलर्स म्हणजे हायल्युराॅनिक ॲसिड किंवा पोली एल लॅक्टिक ॲसिड सारखे पदार्थ असतात. यांच्या इंजेक्शनमुळे चेहऱ्याचे सुरकुत्या कमी होऊन त्वचा रसरशीत दिसू लागते, परंतु त्यांचे ‘ साईड इफेक्ट ‘ सहन करण्याची रुग्णांची मानसिक तयारी हवी.
वयरोधक प्रसाधनांची ही त्सुनामी आपल्याला कुठे घेऊन जाते हे जरा थांबून पाहायला हवं ! कारण धोक्याची इशारे दिसायला लागले आहेत.
अवघ्या दहा ते अठरा वर्षांच्या मुलींमध्येसुद्धा ‘ वय वाढायला लागल्यामुळे आपली त्वचा वाईट दिसत आहे ‘, अशी चिंता वाढीला लागत असल्याचं काही निरीक्षणात समोर आलयं.
मजेत हसण्याबागडण्याच्या वयात मुली ‘अँटी एजिंग स्किन केअर रुटीनच्या मागे लागलेल्या आहेत. अतिप्रसिद्ध फ्रेंच कंपनीची ‘ बेबी स्किन केअर रुटीन ‘ ची नवी उत्पादनं बाजारात आली आहेत.
भविष्यात चेहऱ्यावर ‘ स्माईल लाईन ‘ दिसू नयेत म्हणून खिदळण्याच्या वयात मुली माफक हसू लागल्या आहेत ! अशा प्रकारचं “वयातील सौंदर्य आपल्याला खरोखरच हवं आहे का ” ?
‘अँटी एजिंग स्किन केअर ‘ हवं असेल तर होमिओपॅथिक उपचार पद्धतीमध्ये अत्यंत गुणकारी औषधे आहेत जी नैसर्गिक स्वरूपात अंतर्गत आणि बाह्य उपचार स्वरूपात घेण्यात अत्यंत सहज आणि सोपी आहेत.
होमिओपॅथिक औषधांच्यामुळे केस सफेद होण्याचे प्रमाण घटते, चेहऱ्यावरच्या सुरकुत्या कमी होण्यास मदत होते, डोळ्याखालची काळी वर्तुळं नाहीशी होतात आणि आणि चेहऱ्यावरची तुकतुकी वाढत जाते, त्वचा निस्तेज न दिसता टवटवीत दिसू लागते आणि आरोग्यदायी सौंदर्य नैसर्गिक स्वरूपात मिळवता येणे होमिओपॅथिक औषधांनी सहज शक्य आहे.
डॉ अजय हनमाने
एम. डी. (होमिओ) HHF, ICR Kolhapur,
चैतन्य होमिओपॅथीक क्लिनीक
भास्कर प्लाझा- F4, HDFC बॅंकेजवळ,
शाहुपुरी, व्यापारी पेठ
रेल्वे फाटक भाजी मंडई जवळ
कोल्हापूर- 416001
मोबाईल- 7738667123 / 9404507723
रविवारी बंद
कृपया पुढील लेख वाचा —
———————————————————-
Anti Aging and Homoeopathy
Elizabeth Bathory’s story also starts to feel true if we look at the human’s, especially women’s, to look eternally young and the market of tools available for it………………..
Do you remember that soap ad?….
It impresses on us how the woman looks young “Despite being a Mother of a Daughter” who seduces young men. Advertisements in various media continue to impress upon women a dream image of a ‘Perfect’ looking woman. The ‘Side Effect’ of these advertisements is that women start running blindly after the mirage of such incurable beauties.
It is a mirage, sometimes of slender figure, sometimes of shiny hair, sometimes of flawless glowing skin, and sometimes of age-defying beauty.
There is no doubt that these advertisements affect the society. But basically, where does the media suggest that women should be depicted like this ? Doesn’t the society suggest them ?
Also, a familiar wedding picture – the bride comes to her in-laws home with golden steps across the yard. Lakshmi Pujan is celebrated with pomp. When urged, the new wife takes the proverb taught to any aunt or P-aunt – “Strength is the beauty of men, beauty is the strength of a woman, takes the name of Amuktamuk in return for Lakshmi Puja.”
(“सामर्थ्य हे पुरुषांचे सौंदर्य, सौंदर्य हे स्त्रीच सामर्थ्य, अमुकतमुकचं नाव घेते लक्ष्मीपूजनाच्या प्रत्यर्थ.” )
Even from this simple example, we can see how much we have exalted the appearance of a woman.
Our society has associated femininity with her appearance, beauty, and modesty. Therefore, a woman has to bear the anonymous pressure to look good and look young all the time. It is a historical and cultural burden placed on her.
It is an unwritten rule that if she wants to feel more desirable, she should look beautiful. Beauty is something that does not last forever. As age increases, hair grows, wrinkles begin to appear on the face, a woman begins to realize that she is losing her femininity and then begins a solitary struggle … an exhausting race against age, against time. Struggle to look young, Relentlessly !
A survey of 2,000 women over the age of 30 by a cosmetics company found that 66% of women felt that aging made them less attractive to men, while 25% of women had turned down several invitations to events because they thought aging made them look worse. This survey speaks volumes about the pressure women face to look young.
There is a lot of confusion in the heads of women entering their forties. On the one hand, many people have started to find their identity at this age. Freed from the responsibilities of children and the family, they start taking time for themselves. They are able to devote more to their work. They have earned great confidence. Wisdom has come.
On the other hand, we do not look beautiful as we age. Many of them also feel that they are useless because their femininity is fading away. While feeling very confident on the one hand, on the other hand the wrinkles on the face, the silver tint in the hair scares her. She has a good connection with the young woman in us.
Our mere reflection in the mirror does not correspond to the existence in the mind. Then begins the pursuit of the mirage of looking young……
It would be no wonder if the market did not spy on this insecurity in a woman’s mind.
Women are bombarded with advertisements for cosmetics that reduce dark hair, facial wrinkles and ‘crow’s feet’ under the eyes.
She falls victim to him without even knowing it. Even a young woman in her twenties goes to buy cosmetics and is given the intrusive advice to “start using these products to stop the signs of ageing”.
Unknowingly, she buys an “anti-aging cream” in her twenties and the journey begins.
Does it mean that we are getting Older ?
At the ends of our chromosomes is a protective cap of ‘DNA’. They are called ‘Telomeres’. Telomere is the protective coating on the ends of chromosomes, like the little plastic coating on the end of a shoelace. The number of times the cells in our body divide, each time the length of the chromosomes between the cells decreases a little. ‘Telomeres’ allow their own length to shorten and protect chromosomes.
As individuals age, the length of’Telomeres’ begins to shorten. ‘If ‘telomeres’ shorten beyond a certain limit, cells cannot divide and the body begins its journey towards senescence. This aging affects every part of the body, every organ. Be it internal organs or visible parts like skin, hair.
Changes in appearance start to bother the Mind. As the ‘Collagen’ and ‘Elastin’ in the skin starts to decrease, the elasticity of the skin starts to decrease and due to this, wrinkles start to appear. The wrinkles on the skin begin to decrease. Skin looks dull. The skin under the eyes becomes puffy and looks like a bag. These results are immediately visible and disturbing, especially for women !
A search begins for a youth like Yayati who has gone mad.
Then a woman begins to undergo painful cosmetic surgery on herself. Better spend time on a great ‘skin care routine’. Your changing body literally shrinks in clothes that make you look younger.
What women don’t do to avoid looking fat ?
There are many women who do not express themselves enough for fear that if they raise their eyebrows too much, they will show wrinkles on the forehead, if they make their eyes too narrow, they will see ‘crow’s feet lines’ on the sides of their eyes, and if they smile too much, they will see ‘smile lines’ on the sides of their lips.
Apart from this, the market is flooded with various anti-aging products and treatments. And women are swept away in this deluge.
There are two types of treatment in modern medicine.
-
Internal Treatment and
-
External Treatment.
Internal Treatment includes oral medications and injections. It includes Growth Hormones, Estrogen, Progesterone, Melatonin, Antioxidant Vitamin C, Resveratrol, steroids.
These products can delay the signs of aging to some extent, but unless the shortening of ‘Telomeres’ can be stopped, these products will not be able to do anything.
Homoeopathic Medicines help to delay the signs of aging by acting on ‘Telomeres’.
External treatment is of two types. Facial products and Facial Injections.
The market for these anti-aging products in India is growing at a rapid pace. 80% of the turnover of anti-aging products is bought by women. Only 20% of men use it. Which product is this ? It not only has a variety of skin products, but also hair products and other cosmetics.
These mainly include Anti Aging fish cleansers, Anti Aging serums, creams. ‘Retinol’, ‘AAH’, ‘BHA’, Hyaluronic Acid, Vitamin C, Niacinamide, Peptides, Ceramides are the major ingredients in these products.
Apart from these cosmetics, some of the facial treatments that have become popular are of two types.
-
To do with injection and
-
To do without injection.
These injectables mainly contain ‘Botulinum Toxin’ commonly known as ‘Botox’. A bacterium called ‘Clostridium botulinum’ will produce this ‘neurotoxin’ which is one of the most toxic substances in the world. It is called ‘Magic Poison’.
But in anti-aging treatments, it is used to treat frown lines on the forehead and neck, or smile lines around the eyes and lips. This effect lasts for a few months.
Another solution is the injection of ‘Dermal fillers’. These fillers are substances such as hyaluronic acid or poly L lactic acid. Due to its injection, facial wrinkles are reduced and the skin looks plump, but patients need to be mentally prepared to bear their ‘Side Effects’.
